طراحی کارخانه
طراحی کارخانه یا همان معماری کارخانه چه چالش‌هایی دارد؟ اگر به دنبال پاسخی برای این سوال، آشنایی با اصول طراحی کارخانه و هزینه ساخت کارخانه هستید؛ مطمئن شوید که این مقاله را تا انتها مطالعه خواهید کرد.
طراحی کارخانه یکی از مهم‌ترین فرآیندها قبل از احداث و ساخت کارخانه است که باید به آن توجه بسیار زیادی شود. در مرحله طراحی کارخانه که توسط افراد متخصص و با تجربه انجام میشود، همه موارد مهم مورد بررسی قرار می‌گیرند. از طراحي فرايند توليد تا محاسبه تعداد ماشين آلات و مسیر گردش آنها.
در ادامه به صورت کامل به بررسی طراحی کارخانه و اصول طراحی کارخانه می‌پردازیم و نکاتی را به شما خواهیم گفت که اگر قصد طراحی کارخانه یا ساخت آن را دارید به کار شما خواهد آمد.
پروژه طراحی کارخانه
طراحی کارخانه چیست؟
طراحی کارخانه چیست؟ طراحی کارخانه شامل تمامی مراحل و مواردی است که قبل از احداث کارخانه مورد بررسی قرار می‌گیرند. از آنجایی که ساخت یک کارخانه به بودجه سنگینی احتیاج دارد، مرحله طراحی کارخانه و تحقیقات اولیه بازار اهمیت زیادی دارد، زیرا با کوچکترین مشکل ضررهای مالی بسیاری به بار خواهد آمد و علاوه بر آن با توجه به اینکه معمولا کارخانه مساحت بالایی دارد؛ طراحی کارخانه و ساخت آن زمان و نیروی انسانی زیادی را درگیر می‌کند، یک اشتباه کوچک باعث از بین رفتن سرمایه و تلاش افراد زیادی میشود.
حتما حتما در انتخاب تیمی که وظیفه طراحی کارخانه شما را برعهده می‌گیرد، سخت گیر باشید و نمونه کارهای سابق آن تیم را بررسی کنید. اگر در زمینه طراحی کارخانه هر سوالی دارید یا به مشاوره رایگان احتیاج دارید؛ کارشناسان مجموعه ما آماده هستند تا شما را در این زمینه راهنمایی کنند.
اهداف طراحی کارخانه
اهداف طراحی کارخانه شامل ایجاد یک محیط تولیدی، کارآمد، ایمن و ارگونومیک برای فرآیندهای تولید است. اهداف خاص طراحی کارخانه ممکن است به تفاوت صنعت، محصولات تولیدی و سایر عوامل بستگی داشته باشند، بنابراین نمی‌توان اهداف طراحی همه کارخانه‌ها را یکسان عنوان کرد, اما به طور کلی شامل موارد زیر میشوند:
جریان کار بهینه
طراحی یک چیدمان که حرکتهای ناکارآمد مواد و کارگران را کاهش داده و زمان تولید محصول را کاهش می‌دهد.
افزایش زمان تولید
بهره‌گیری حداکثر از منابع از جمله ماشین‌آلات، نیروی انسانی و فضا برای اطمینان از کارایی بالا و بهره‌وری.
شرایط کار ایمن
اطمینان از محیط کاری ایمن برای کارکنان با کاهش خطرات، اجرای پروتکل‌های ایمنی و رعایت استانداردهای تنظیمی.
رعایت استاندارها
طراحی کارخانه باید با استانداردها و مقررات محلی، ملی و بین‌المللی مرتبط با ایمنی، تأثیرات محیطی و شرایط کاری تطابق داشته باشد.
بهره وری بهتر
بهره‌گیری حداکثر از منابع از جمله ماشین‌آلات، نیروی انسانی و فضا برای اطمینان از کارایی بالا و بهره‌وری با طراحی کارخانه اصولی
انعطاف پذیری
طراحی کارخانه ای که امکان بازپیکربندی آسان برای تطابق با تغییرات در نیازهای تولید، معرفی محصولات جدید یا تغییرات در فرآیندها را فراهم می‌کند.
کنترل کیفیت
گنجاندن فرآیندها و سیستم‌ها برای نظارت و حفظ کیفیت محصول در طول چرخه تولید.
کارآمدی هزینه
کاهش هزینه زیاد، بهینه‌سازی مصرف انرژی و سرریز فرآیندها برای کاهش کل هزینه‌های تولید.
مشاوره طراحی کارخانه
تیم جوان و پویای نمادیزاین با درک عمیق از نیازها و اهداف کارفرمایان به ارائه راهکارهای شخصی‌سازی شده برای طراحی و بهینه‌سازی کارخانه‌ها می‌پردازیم.
از تحلیل دقیق نیازها گرفته تا ارائه نمونه‌های طراحی مفهومی، تیم متخصص ما به همراه مدیریت پروژه‌ای فوق‌العاده، اطمینان می‌دهد که با توجه به اصول طراحی کارخانه هر مرحله از طراحی با دقت و حرفه‌ای انجام میشود.
ما به عنوان شرکت معماری برجسته، به بهره‌گیری از آخرین فناوری‌ها، استفاده از ابزارهای مدرن طراحی و در نظر گرفتن بودجه و سلیسقه کارفرما در هر مرحله از طراحی متعهد هستیم. تیم ما از مهندسان و معماران با تجربه، هنرمندان طراحی صنعتی و متخصصان مدیریت پروژه، تلاش می‌کند تا به کارفرمایان خود راهکارهای جامع و اثربخش برای ایجاد کارخانه‌های بهینه و توانمند ارائه دهد. از ما برای همراهی در هر مرحله از طراحی کارخانه‌تان اطمینان حاصل کنید، زیرا ما به ارتقاء و تحول شما در صنعت تولید متعهدیم.
مراحل طراحی کارخانه
در قسمت های ابتدایی مقاله به مراحل طراحی کارخانه اشاره کردیم، در ادامه قصد داریم به صورت جزئی به بررسی مراحل فاز معماری طراحی یک کارخانه بپردازیم.
طراحی معماری کارخانه شامل پنج مرحله اصلی میشود:
- تحقیقات اولیه
- فاز صفر طراحی
- فاز یک طراحی معماری کارخانه
- فاز دو طراحی معماری کارخانه
- فاز سه طراحی معماری کارخانه
هر کدام از مراحل طراحی کارخانه نیازمند این است که مرحله قبلی به خوبی به پایان رسیده باشد و در واقع بر اساس مدارک موجود از مراحل قبل انجام میشود.
تحقیقات اولیه طراحی معماری کارخانه
یکی از مهم‌ترین اصول طراحی کارخانه اهمیت به تحقیقات اولیه است. تحقیقات اولیه در مراحل طراحی کارخانه به مراحل ابتدایی و تجمیع اطلاعات کلان در مراحل اولیه یک پروژه صنعتی اشاره دارد. این تحقیقات ابتدایی جزء فرآیند تحلیل نیازها و شرایط محیطی برای تعیین مسیر و راهبردهای اولیه طراحی می‌باشد. در این مرحله، اطلاعات کلی و اولیه جمع‌آوری میشود تا تصمیمات ابتدایی در خصوص طراحی و اجرای پروژه اتخاذ گردد.
تعریف و تحلیل نیازها
شناسایی نیازها: مطالعه گسترده‌ای بر روی نیازهای پروژه انجام میشود، از جمله نیازهای محصولات یا خدمات تولیدی، حجم تولید، مشخصات کیفیتی محصولات، ویژگی‌های ایمنی، و نیازهای سایر ذینفعان.
شناخت اهداف: مهم‌ترین اهداف پروژه که معمولاً در توافقات اولیه با مشتریان و تصمیم‌گیرندگان مشخص میشوند، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تعیین اهداف پروژه
تعریف اهداف: اهداف به شکل مشخص و قابل اندازه‌گیری تعریف میشوند. مثلاً افزایش بهره‌وری 20 درصد، کاهش هزینه تا 15 درصد، افزایش کیفیت محصول و غیره.
تحلیل مزیت‌ها و معایب: بررسی مزیت‌ها و معایب مختلف راهکارها و گزینه‌های مختلف برای انتخاب راهکار بهترین طراحی کارخانه
تحلیل موقعیت مکانی
بررسی دقیق مکان اجرای پروژه از لحاظ ارتباط با بازارها، دسترسی به خدمات حمل و نقل، فراهمی زیرساخت‌ها و سایر شرایط جغرافیایی.
در این مرحله تحلیل سایت به صورت دقیق انجام میشود و تمامی موارد شامل جهت باد، شیب زمین، نوع خاک، جهت تابش نور و …. مورد بررسی قرار می‌گیرند.
تعیین مساحت زمین
در این مرحله با اعزام کارشناسان به موقعیت پروژه ابعاد و اندازه دقیق برداشت میشود.
این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا مساحت زمین تأثیر مستقیم بر نحوه طراحی و اجرای پروژه و همچنین هزینه‌های آن دارد.
ارزیابی تأمین منابع
بررسی تأمین منابع: بررسی توانایی تأمین منابع مورد نیاز برای پروژه از جمله مواد اولیه، نیروی کار، و امکانات مالی.
مطالعات اقتصادی و مالی
ارزیابی هزینه‌ها: محاسبه دقیق تمامی هزینه‌های مرتبط با پروژه از جمله سرمایه‌گذاری اولیه، هزینه‌های عملیاتی و نگهداری.
برآورد سودآوری و بازگشت سرمایه: محاسبه سودآوری ناشی از پروژه و زمان بازگشت سرمایه.
تدوین گزارش فنی و مالی
تهیه گزارش فنی و مالی: تدوین گزارشی کامل که شامل تمام جزئیات فنی و مالی برای اطلاع‌رسانی به تصمیم‌گیرندگان و سرمایه‌گذاران است.
مطالعات قانونی و مجوزها
بررسی موارد قانونی: بررسی تمامی موارد قانونی مرتبط با اجرای پروژه و تأمین مجوزهای لازم.
تعیین تکنیک‌های اجرایی
این فرآیند ایجاد یک برنامه اجرایی جامع است که شامل برنامه زمانبندی دقیق برای مراحل مختلف پروژه، تخصیص منابع بهینه از جمله انسانی، مالی و مواد اولیه، تدوین ساختار سازمانی با توجه به نیازها و ویژگی‌های پروژه، و خلاصه اجرایی از راهکارهای اجرایی برای هر مرحله از پروژه میشود.
فاز صفر طراحی کارخانه
یکی از مهم‌ترین مراحل طراحی کارخانه، فاز صفر پروژه است که در آن عرصه بندی فضاها، نوع دسترسی‌ها، جانمایی اولیه، تهیه دیاگرام، بررسی توپوگرافی زمین و .. انجام میشود. در ادام به صورت دقیق تر به فاز صفر طراحی کارخانه خواهیم پرداخت.
1.تهیه برنامه فیزیکی
طی جلسات رفت و برگشتی و متعهددی که با کارفرما انجام میشود آشنایی با نیازها و فضاهای مورد نیاز کارخانه صورت گرفته و برنامه فیزیکی طراحی کارخانه را آماده خواهد شد. برنامه فیزیکی شامل فضاهای مورد نیاز در یک کارخانه (متناسب با انواع طراحی کارخانه) و متراژ هرکدام از این فضاها خواهد بود.
فضاهای کلی در یک پروژه طراحی معماری کارخانه عبارتند از:
1.ورودی در طراحی کارخانه
2.لابی طراحی کارخانه
3.پذیرش در طراحی کارخانه
اتاق کنفرانس
اتاق جلسات
دفتر مدیر عامل
فضای کار کارمندان
سرویس اداری
آبدارخانه اداری
5.انبارداری و ذخیره سازی
انبار مواد خام
در حال تولید
انبار مواد نهایی
سکوی بارگیری
6.بخش تولید کارخانه
خط تولید کارخانه
ایستگاه‌های کاری
منطقه مونتاژ
کنترل کیفیت
7.نواحی ماشین آلات و تجهیزات
فضا ماشین‌آلات خاص و تجهیزات تولید
در نظر گرفتن نگهداری و ایمنی تجهیزات
8.بخش خدماتی کارخانه
تاسیسات
موتورخانه
9.نواحی ایمنی
خروجی اضطراری
فضاهای تجهیزات ایمنی
10.کنترل امنیت
اتاق نگهبانی
نظارت و کنترل سیستم
11.بخش IT و ارتباطات
اتاق‌های سرور
مراکز ارتباطات و داده
12.فضاهای عمومی
نمازخانه
اتاق استراحت
سرویس بهداشتی
رختکن
آشپزخانه
سالن غذاخوری
2.آماده کردن کانسپت اولیه کارخانه
در این بخش از مراحل طراحی کارخانه لکه گذاری فضاها در کنار یکدیگر و کانسپت اولیه آماده میشود و در جلسه برای کارفرما پرزنت میشود. معمولا چند کانسپت و لکه گذاری آماده میشود تا هر کدام برای کارفرما ارائه شوند و متناسب با آنها یکی را انتخاب کنند و پروژه بر اساس یکی از این آلترنتیوها استارت می‌خورد.
3.بازدیدهای میدانی کارخانه
تمامی بازدیدهای میدانی و برداشت دقیق ابعاد و اندازه ها، ارسال نقشه بردار به سایت پروژه، برداشت تراز ارتفاعی نقاط مختلف زمین و وضع موجود زمین در این مرحله انجام میشود.
4.بررسی توپوگرافی زمین کارخانه
توپوگرافی زمین یک عامل بسیار حیاتی در مراحل طراحی کارخانه است. این عمل به معنای مطالعه و تحلیل شکل و خصوصیات سطح زمین می‌باشد، که شامل ارتفاعات، شیب‌ها، پستی و بلندی‌ها میشود.
بررسی دقیق توپوگرافی زمین امکان بهترین استفاده از فضاها و منابع را فراهم می‌کند. با توجه به اطلاعات به دست آمده از توپوگرافی، مکان‌های ایده‌آل برای ساختمان‌ها و اجزاء مختلف کارخانه مشخص میشود.
5.بررسی دسترسی‌ها اطراف کارخانه
یکی دیگر از موارد مهم در طراحی معماری کارخانه این است که دسترسی‌ها به دقت بررسی شوند. دسترسی به خیابان‌های اصلی و فرعی و همچنین کاربری‌های اطراف کارخانه در این مرحله مورد بررسی قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه در کارخانه ماشین آلات سنگین رفت و آمد دارند، باید به دسترسی و چرخش این ماشین‌ها در زمین نیز توجه شود.
6.بررسی شرایط آب و هوایی کارخانه
بررسی مسائلی چون مقدار بارندگی برف و باران، رطوبت و دمای منطقه در طول ماه‌ها و فصول مختلف سال، مسیر خورشید و زاویه‌ای که آن در طول سال, جهت وزش باد و … از جمله نکاتی هستند که در ارزیابی فاز صفر طراحی کارخانه اهمیت دارد.
این اطلاعات کلیه عوامل زمین‌شناسی و اقلیمی را در نظر می‌گیرند و به مهندسان اجازه می‌دهند تا تصمیمات مطلوب و بهینه در خصوص طراحی ساختمان‌ها، تجهیزات و امکانات کارخانه را اتخاذ کنند.
7.شرایط خاص موجود در سایت
برخی اوقات در زمینی که کارفرما قصد ساخت کارخانه در َآن را دارد شرایط حاصی وجود دارد؛ برای مثال سازه یا درختی که نمی‌توان آن را تکان داد یا نزدیکی با ساختمان یا کاربری خاصی که شرایطی مانند وجود صدای نامطلوب، بوی نامطلوب و … را به وجود آورده است.در واقع در فاز صفر طراحی کارخانه هیچکدام از این موارد پنهان نمی‌مانند و تا کوچک ترین جزئیات مرتبط با سایت مورد بررسی قرار می‌گیرند.
فاز یک طراحی کارخانه
فاز یک طراحی کارخانه در واقع فازی است که توسط معماران و فنی مهندسی انجام میشود. مرحله فاز یک طراحی کارخانه؛ شال تمامی پلان‌های لازم برای شروع کار است، از پلان‌های معماری و چیدمان فضا گرفته تا نقشههای برق، تاسیسات و سازه. این مرحله بر اساس تمامی تحقیقاتی که در مرحله قبل یعنی فاز صفر طراحی کارخانه انجام شده است صورت می‌گیرد.در ادامه به صورت کامل این مرحله مهم از طراحی کارخانه را بررسی خواهیم کرد، همراه ما باشید.
طراحی اولیه کارخانه
- در مرحله اول طراحی پلان‌های معماری کلی بر اساس دیاگرام و لکه گذاری هایی که در مرحله فاز صفر طراحی کارخانه انجام شده است صورت می‌گیرد.
- در مرحله بعد به صورت دقیق خطوط هر فضا، دیوارهای جدا کننده و … مشخص میشوند. چه در عرصه اداری چه در عرصه صنعتی، پیدمان کامل همه فضاها مشخص میشود. برای مثال در بخش صنعتی خط تولید (بر اساس نوع کارخانه و توضیحات کارفرما) به صورت کامل ترسیم میشود.
- مقاطع برش خورده به طوری که تراز‌های ارتفاعی، شیب بندی و … مشخص باشد ارائه میشوند.
- تمامی نماهای موجود به طوری که محل پنجره‌ها، درب‌ها و ورودی‌های کارخانه مشخص باشد ارائه میشود.
طراحی سه بعدی و نمای کارخانه
پس از اینکه نقشههای اولیه به کارفرما ارائه شد و بررسی‌های لازم صورت گرفت، ویرایشات و تغییرات مد نظر کارفرما صورت می‌گیرد و طراحی معماری کارخانه وارد فاز بعدی خود خواهد شد. در این مرحله با استفاده از برترین نرم افزارهای مدلسازی و معماری طراحی سه بعدی کارخانه (مانند ویدیویی که در ادامه مشاهده می‌کنید) و طراحی نماهای کارخانه صورت می‌گیرد.
لازم به ذکر است که قبل از اقدام به طراحی نما، با توجه به تحقیقاتی که در فاز‌های قبلی طراحی معماری کارخانه انجام شده است، نوع متریال انتخاب میشود، بنابراین طراحی متناسب با ابعاد متریال و به صورت دقیق انجام میشود تا هنگام خرید متریال کارفرما با پرتی مصالح و هزینه بیشتر مواجه نشود.
طراحی محوطه کارخانه
از دیگر مواردی که فاز یک طراحی معماری کارخانه انجام میشود؛ طراحی محوطه آن است که به دلیل حمل و نقل ماشین های سنگین و تعداد افراد زیادی که در یک کارخانه کار می‌کنند، اهمیت بالایی دارد.
ما در مجموع تیبه نمادیزاین طراحی محوطه را پس از طراحی نما و طراحی سه بعدی انجام می‌دهیم. در واقع روند کاری مجموعه مابه این صورت است که تلاش می‌کنیم در تمامی مراحل نظر کارفرما را دخیل کنیم و جلسات جمع بندی هر مرحله به صورت منظم برگذار شوند.
در واقع پس از اتمام هر مرحله از مراحل طراحی کارخانه، تایید کارفرما را بدست آوریم و اگر تغییری مدنظر او بود، اعمال خواهیم کرد، سپس وارد مرحله بعد خواهیم شد.
طراحی داخلی کارخانه
طراحی داخلی مرحله ای است که بیشترین زمان را از یک تیم معماری می‌گیرد. طراحی داخلی عرصه اداری و عرصه صنعتی کاملا متفاوت است. در ادامه بررسی خواهیم کرد در طراحی داخلی هرکدام از این فضاها بیشتر به چه مواردی پرداخته میشود.
طراحی داخلی فضای اداری
- ایجاد فضاهای باز و بسته برای مدیران، تیم‌های اجرایی و کارمندان.
- استفاده از رنگ‌ها، نورپردازی و موارد دیگر برای افزایش انرژی و کارایی.
- انتخاب میزها و صندلی‌های مناسب با توجه به راحتی کاربران.
- استفاده از تجهیزات مدرن اداری مانند کامپیوترها، تلفن‌ها، فکس و دیگر وسایل اداری.
- بهینه‌سازی نورپردازی برای افزایش تمرکز و راحتی.
- ایجاد سیستم تهویه مناسب برای بهبود کیفیت هوا و راحتی کاربران.
- استفاده از متریال‌هایی که مقاومت صوتی خوبی دارند.
- ارتقاء امنیت با نصب دوربین‌ها، سیستم‌های کنترل ورود، و سایر تجهیزات امنیتی.
طراحی داخلی فضای صنعتی
- مکان‌یابی و انتقال مواد: طراحی فضاهای بهینه برای حرکت و انتقال مواد از یک نقطه به دیگر.
- ایجاد مسیرهای مناسب برای جلوگیری از تداخلات.
- جانمایی تجهیزات و دستگاه‌های صنعتی با توجه به نیازهای تولید.
- ایجاد فضاهای کافی برای نگهداری و نصب دستگاه‌های بزرگ.
- جانمایی تجهیزات ایمنی مانند آتش‌نشانی، مراکز امداد و نجات و
- طراحی انبارها و فضاهای ذخیره‌سازی برای مواد و کالاهای تولیدی.
- بهینه‌سازی استفاده از فضاها برای افزایش بهره‌وری و کاهش هدررفت‌ها.
در رابطه با عرصه صنعتی تا میزان زیادی به حوزه کاری هر کارخانه بستگی دارد، چیدمان دستگاه‌ها، ایستگاه‌های کاری، فضاهای کنترل و ارتباط آنها با یکدیگر توسط کارفرما تعیین میشود.
فاز دو طراحی کارخانه
در فاز دو طراحی کارخانه نقشه‌ها به جزئیات بیشتری می‌پردازند، برای مثال جزئیات اجرایی، نوع متریال، بزرگنمایی فضاهای مختلف، اندازه گذاری دقیق هر فضا و … همه مواردی هستند که در فاز دو طراحی کارخانه انجام میشوند.
علاوه بر آن نقشههای چهار گرایش که شامل (طراحی، سازه، مکانیکال و الکتریکال) هستند در این مرحله آماده میشوند.
طراحی نقشه های سازه کارخانه
نقشههای سازه در طراحی کارخانه می‌توانند جزئیات مختلفی از جمله نقشههای فوندانسیون و آرماتور بندی را شامل شوند.
نقشه پایه‌ها و پی‌ها
مشخصات پایه‌ها (Foundation Footings) و پی‌ها (Piles) در این نقشه نمایش داده میشود، اعم از ابعاد، عمق، و نحوه اتصال به سازه.
نقشه آرماتور بندی
این نقشه جزئیات مربوط به استفاده از آرماتورها (میلگردها) در ساختمان را نشان می‌دهد.
اطلاعاتی از جمله قطر میلگردها، فاصله بین آنها، شکل و اندازه پروفیل‌های آرماتوری، و نحوه اتصال آنها به یکدیگر و به قطعات سازه ممکن است در دسته بندی این نقشه قرار دارد.
نقشه ستون‌ها و تیرها
شامل اطلاعات مفصلی در مورد ابعاد، نوع مصالح مورد استفاده، و اتصالات بین ستون‌ها و تیرها.
جزئیات مربوط به ضخامت و اندازه تیرها نیز در این نقشه ممکن است ذکر شود.
نقشه اتصالات
جزئیات اتصالات بین اجزای سازه، اعم از اتصالات میلگردها به یکدیگر یا به ستون‌ها و تیرها.
نقشههای اتصالات به کمک نمایش‌های گرافیکی نشان می‌دهند چگونه اجزای مختلف با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
- مدل سه‌بعدی محاسباتی + دفترچه محاسباتی
- مدل سه‌بعدی شاپینگ
طراحی نقشه الکتریکال کارخانه
طراحی نقشه الکتریکال در طراحی کارخانه شامل انواع نقشه‌ها و اطلاعات مرتبط با تجهیزات الکتریکال و الکترونیکی میشود که برای تأمین نیازهای برقی کارخانه طراحی میشوند. در ادامه به چند نمونه از مواردی که در نقشههای الکتریکال مشخص میشوند اشاره می‌کنیم:
- نقشه توزیع برق
نمایش سیستم توزیع برق در کل کارخانه از جمله تابلوهای انتقال، توزیع و فشار ضعیف تا متوسط.
مشخصات انتقال برق از منبع (شبکه شهری یا ژنراتورهای داخلی) تا توزیع در نقاط مختلف کارخانه.
- نقشه توزیع تابلوهای برق
جزئیات مربوط به تابلوهای برق از جمله نام و علائم تجهیزات، محدوده کنترل، مدارات توزیع، و اتصالات.
- نقشه روشنایی
توزیع نقاط روشنایی در کل کارخانه با جزئیات مکان‌های نصب لامپ‌ها و سایر وسایل روشنایی.
- نقشه اتصالات
جزئیات مرتبط با اتصالات الکتریکی مانند کابل‌ها، کانال‌ها، و گذردهی‌ها. نمایش اتصالات بین تجهیزات مختلف و توزیع نقاط برق.
طراحی نقشه مکانیکال کارخانه
نقشههای مکانیکال در طراحی کارخانه شامل جزئیات مهمی از نظر سیستم‌های مکانیکی و تجهیزات مربوط به این حوزه میشوند. این نقشه‌ها برای هدایت تیم مهندسی مکانیک، نصب تجهیزات، و نگهداری انشعابات مکانیکی در طول عملیات مختلف کارخانه استفاده میشوند. در ادامه چند مورد از جزئیاتی که ممکن است در نقشههای مکانیکال کارخانه آورده شوند، ذکر شده است:
- سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC):
نقشههای مکانیکال طراحی کارخانه شامل اطلاعاتی از جمله ابعاد دستگاه‌های تهویه، مسیرهای هوا، دستگاه‌های گرمایش و سرمایش، و تجهیزات مربوط به این سیستم‌ها.
- لوله‌کشی و تجهیزات سیستم گرمایش و سرمایش:
نقشههای مکانیکال طراحی کارخانه نشان‌دهنده لوله‌کشی سیستم‌های گرمایش و سرمایش، انتقال حرارت، دستگاه‌های گرمایشی و سرمایشی، و تجهیزات مربوط به این سیستم‌ها.
- لوله‌کشی و تجهیزات سیستم آب و فاضلاب:
نقشههای مکانیکال خانه شامل جزئیات لوله‌کشی سیستم‌های آب، شیرآلات، مخازن آب، تصفیه‌خانه، و تجهیزات مربوط به این سیستم‌ها.
- تجهیزات فشار قوی (پمپ‌ها، کمپرسورها و …):
اطلاعات مربوط به نوع و اندازه پمپ‌ها، کمپرسورها، و تجهیزات دیگر که در سیستم‌های فشار قوی مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز در نقشههای مکانیکال طراحی کارخانه مشخص میشوند.
- سیستم‌های خنک کننده:
جزئیات مربوط به سیستم‌های خنک کننده مانند چیلرها، تبریدگاه‌ها، و دیگر تجهیزات مربوط به خنک کننده هوا یا مایعات.
- نقشههای آتش‌نشانی:
جزئیات مکانیکال مرتبط با سیستم‌های آتش‌نشانی، اعم از خطوط لوله‌کشی، ایستگاه‌های آتش‌نشانی، و دستگاه‌های اطفاء حریق.
- تجهیزات مربوط به کنترل و اتوماسیون:
نقشههای مکانیکال شامل تجهیزات کنترلی و اتوماسیونی مانند صفحات کنترل، سنسورها، و دستگاه‌های کنترل خودکار.
جزئیات اجرایی کارخانه
از دیگر موارد که در فاز 2 طراحی کارخانه مورد
- جزئیات اجرایی نظیر نوع متریال داخلی، پوشش کف، سقف، نوع ازاره و … مشخص میشود.
- تیپ بندی‌های درب و پنجره
- جزئیات کف سازی
- سایت پلان
- جدول نازک کاری
- لیستوفر خرید متریال
- و …
فاز سه طراحی کارخانه
آخرین نقشههای طراحی کارخانه در این مرحله تهیه میشود. نقشههای نهایی که توسط شاپیست ها و افراد متخصص انجام میشود و تیم مجری برای اجرا به آنها احتیاج دارد. در نقشههای شاپ یا همان فاز 3 تا جزئیات پیچ و طول خالجوش هم ذکر میشود به همین دلیل است که این نقشه‌ها از دیگر موارد اهمیت بیشتری دارند.
در غالب مواقع تیم پیمانکاری خود اقدام به تهیه نقشههای فاز 3 یا همان شاپینگ می‌کنند. اگر تیم طراح و پیمانکار ساخت کارخانه یکی باشند؛ به دلیل هماهنگی آنها چالش‌های کمتری هنگام ساخت به وجود می‌آید.
انواع فضاها در طراحی کارخانه
کارخانه ها متراژ بسیار بالایی دارند و شامل فضاهای زیادی هستند. به صورت کلی می‌توان یک کارخانه را به عرصه اداری، صنعتی و خدماتی تقسیم کرد. در قسمت برنامه فیزیکی اشاره کوتاهی به لیست فضاها کردیم. در ادامه به برخی از فضاهای اصلی یک کارخانه که طراحی آنها اهمیت زیادی دارد، اشاره خواهیم کرد. این موارد در طراحی معماری کارخانه اهمیت زیادی دارند.
طراحی سردر کارخانه
طراحی سردر ورودی کارخانه به عنوان یکی از مهم‌ترین قسمت‌های طراحی معماری کارخانه به شمار می‌آید؛ زیرا معرف کلی کارخانه به افرادی است که وارد آن نمی‌شوند و صرفا از کنار آن عبور می‌کنند یا آن را می‌بینند.
در مرحله طراحی سردر از طراحی معماری کارخانه، تلاش میشود تا از المان‌هایی ماندگار و به یاد ماندنی استفاده شود، نه تنها در طراحی کارخانه بلکه در طراحی فضاهای عمومی و بزرگ دیگر مانند دانشگاه‌ها، به طراحی سردر اهمیت بسیار زیادی داده شده است.
چه قصد طراحی و اجرای کامل کارخانه را داشته باشید چه تنها سردر آن، معماران مجموعه نمادیزاین، پس از مشاوره رایگان به شما اطمینان می‌دهند که سردری را طراحی خواهند کرد که در شهرک صنعتی و محل پروژه شاخص باشد و در خاطر ماندگار بماند.
طراحی نمای کارخانه
پس از طراحی سردر کارخانه، طراحی نمای کارخانه است که در برداشت اولی که یک عابر از کارخانه دارد تاثیر می‌گذارد. به صورت کلی با مشاهده نمای یک ساختمان یا کارخانه است که افراد اتفاقی که داخل آن میافتد و به صورت کلی یک برند را قضاوت می کنند.
طراحی نمای کارخانه در سبک مدرن انجام میشود و متریال‌هایی که عمدتا برای اجرای نمای این نوع ساختمان‌ها انتخاب میشوند، متریال‌های مدرن نظیر، نمای کامپوزیت، استرچ متال، پانچ متال و سایر متریال‌هایی که برای طراحی کارخانه مدرن مناسبند، هستند.
این متریال‌ها هم اجرای آسان‌تری دارند، هم با توجه به هزینه مناسبی که دارند، خرید آنها در مقیاس بالا به کارفرما فشار زیادی وارد نمی‌کند.
طراحی فضای اداری کارخانه
عرصه اداری در طراحی کارخانه شامل فضایی است که کارهای اداری نظیر امور مالی، جلسات مهم، قرار ها و … انجام میشود. عرصه اداری در طراحی کارخانه متراژ کمتری دارد و عموما در یک کارخانه تعداد کارگران بسیار بیشتر از کارمندان است. از جمله فضاهای مهمی که در قسمت اداری طراحی میشود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- اتاق کنفرانس
- اتاق جلسات
- دفتر مدیر عامل
- فضای کار کارمندان
- سرویس اداری
- آبدارخانه اداری
طراحی اتاق کنفرانس
- مکانی برای برگزاری جلسات و کنفرانس‌ها.
- تجهیزات ارتباطی مدرن مانند تجهیزات ویدئوکنفرانس و پروژکتور.
- صندلی‌های راحت و تجهیزات آموزشی.
اتاق جلسات
- فضایی کوچکتر برای جلسات کاری و مذاکرات.
- میز و صندلی‌های قابل تنظیم.
- تجهیزات ارتباطی برای انتقال اطلاعات به صورت کوتاه‌مدت.
دفتر مدیر عامل
- فضایی خصوصی و شخصی برای مدیر عامل.
- میز کار با تجهیزات اداری مدیریتی.
- صندلی اجرایی و امکانات راحتی.
فضای کار کارمندان
- ایستگاه‌های کاری با میزها و صندلی‌های ارگونومیک.
- تجهیزات اداری از قبیل کامپیوتر، تلفن، و فایل‌های ذخیره‌سازی.
- نورپردازی مناسب و ارتفاع مناسب میزها برای کار کارمندان.
اتاق اسناد و مدارک
- فضای خدماتی برای پشتیبانی از کارمندان، مانند چاپگرها و کپی‌ماشین‌ها.
- فضایی برای ذخیره و مدیریت اسناد و فایل‌ها.
فضای استراحت
- مکانی برای استراحت و تأمین نیازهای کارمندان
- میز و صندلی‌های مناسب برای استراحت کوتاه‌مدت.
- فضای استراحت کارمندان در بخش اداری یک کارخانه یا دفتر، نقش بسیار مهمی در افزایش رضایت و بهبود کارایی افراد دارد. طراحی این فضا به شکلی که به استراحت و رفاه کارمندان اهمیت بدهد
طراحی فضاهای خدماتی کارخانه
طراحی فضاهای خدماتی در طراحی کارخانه کارخانه‌ها اساسی‌ترین عنصری است که تأثیر مستقیم بر بهره‌وری و کیفیت فرآیندهای تولید دارد. این فضاها نقش حیاتی در ارتقاء راحتی و بهبود شرایط کارکنان، مدیریت ترافیک داخلی، و افزایش بهره‌وری دارند.
طراحی مناسب این فضاها باید به ایجاد یک محیط کاری ارتقاء یافته و هماهنگ با نیازهای فرآیندهای تولید کمک کند. این شامل انتخاب و چیدمان ابزارها و تجهیزات، تعیین مسیرهای حمل و نقل داخلی، ایجاد فضاهای انبارگذاری بهینه و ارائه امکانات بهداشتی و ایمنی میشود. همچنین، در نظر گرفتن فناوری‌های نوین و مدیریت هوشمندانه فضاهای خدماتی، میتواند به بهره‌وری و کارایی کلی کارخانه بیفزاید و در مسیر تحقق اهداف تولیدی کمک شایانی نماید.
طراحی فضاهای عمومی در کارخانه
طراحی فضاهای عمومی در یک کارخانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا این فضاها نقش اساسی در ایجاد یک محیط کاری بهینه، بهبود شرایط زندگی کارکنان، و افزایش بهره‌وری دارند. فضاهای عمومی باید به گونه‌ای طراحی شوند که تناسب با نیازها و فعالیت‌های روزانه کارکنان داشته باشند. این شامل ایجاد مسیرهای آسان برای دسترسی به این فضاها، استفاده از نور مناسب و تهویه هوا، و ایجاد فضاهای باز و دلپذیر میشود.
نمازخانه
نمازخانه باید به گونه‌ای طراحی شود که فرد در هر زمان به راحتی به آن دسترسی داشته باشد و فرآیند نماز با ارامش انجام گیرد.
پارکینگ
یکی از فضاهای مهم در کارخانه، آشپزخانه و سالن غذاخوری است که کارگران در هر شیفت کاری در زمان استراحت خود برای صرف غذا از آن استفاده می‌کنند. طراحی این فضا نیز ضوابط خاص خود را دارد.
رختکن
این فضا باید به اندازه کافی بزرگ باشد و امکان استفاده راحت از آن را برای کارکنان فراهم کند. با توجه به نوع فعالیت کارخانه کارگران باید لباس‌های مناسب و ایمن بپوشند.
سرویس بهداشتی
سرویس بهداشتی در کارخانه باید طبق ضوابط و استاندارد ها متناسب با تعداد افراد مشغول در کارخانه طراحی شود. مکان های سرویس بهداشتی باید در مکان‌های تعبیه شوند که هم دسترسی کارمندان، هم دسترسی کارکنان به آنها راحت باشد.
آشپزخانه و سالن غذاخوری
یکی از فضاهای مهم در کارخانه، آشپزخانه و سالن غذاخوری است که کارگران در هر شیفت کاری در زمان استراحت خود برای صرف غذا از آن استفاده می‌کنند. طراحی این فضا نیز ضوابط خاص خود را دارد.
مدت زمان طراحی کارخانه
مدت زمان طراحی کارخانه بسیار وابسته به جزئیات و نیازهای خاص هر پروژه است. برای مثال، طراحی کارخانه‌ای که تولید محصولات پیچیده با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته را هدف قرار داده باشد، نیازمند زمان بیشتری برای تحقیقات، توسعه، و تطابق با استانداردها و مقررات ممکن است. همچنین، اگر کارخانه نیاز به اجرای تجهیزات ویژه یا نصب تکنولوژی‌های جدید داشته باشد، زمان طراحی افزایش می‌یابد.
عوامل دیگری مانند تعداد مراحل پروژه، همکاری بین تیم‌های مختلف مهندسی و طراحی، نحوه مدیریت پروژه، و امکانات زمینی نیز در تعیین مدت زمان طراحی تأثیرگذار هستند. همچنین، اطلاعات و تجربه تیم طراحی نیز میتواند نقش مهمی در افزایش سرعت یا کاهش مدت زمان طراحی ایفا کند.
به طور کلی، مدت زمان طراحی کارخانه ممکن است از چند ماه تا چند سال متغیر باشد و بستگی به ویژگی‌ها و ابعاد پروژه دارد.
اصول طراحی کارخانه
برای مطالعه کامل ضوابط و مقررات طراحی کارخانه در شهرک‌های صنعتی ایران باید به وبسایت رسمی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران مراجعه کنید تا به صورت دقیق با این ضوابط آشنا شوید. در ادامه ما برخی از این ضوابط طراحی کارخانجات صنعتی را مطرح کرده‌ایم.
فصل سطح اشغال در طراحی کارخانه
- مفهوم سطح اشغال، شامل مجموع سطوح ساختمان‌های تولیدی، اداری، نگهبانی، پست برق، پست گاز، انبار مسقف، مخازن هوایی یا زمینی و پیش تصفیه‌ها میشود.
- در شهرکها، نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی، سطح اشغال قطعات صنعتی با تمرکز بر تقاضا 40 درصد است و در سایر شهرکها، نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی این نسبت به 35 درصد کاهش می‌یابد.
در صورت درخواست ایجاد پارکینگ، طرف قرارداد استاندارد میتواند برای هر سواری 15 متر مربع از پارکینگ مسقف استفاده کند. برای قطعات با مساحت تا 1000 متر مربع، تامین 2 واحد پارکینگ مجاز است و برای قطعات بیش از 1000 متر مربع، به ازای هر 1000 متر مربع اضافه، یک واحد پارکینگ باید فراهم شود.
فصل زیربنا در ضوابط طراحی کارخانه
- حداکثر مساحت مختص به ساختمان نگهبانی، 80 مترمربع است و این ساختمان تنها به یک طبقه محدود میشود. در مناطقی با مساحت بالای 20000 مترمربع، افزایش زیربنای این ساختمان تا حداکثر 120 مترمربع مطابق با طرح مورد تأیید ممکن است.
در صورت ارائه پیشنهاد از سوی معاون فنی و تأیید مدیرعامل شرکت استانی، می‌توان مساحت زیربنا بخش‌هایی از ساختمان را با توجه به نوع فعالیت، سطوح تجهیزات، و تاسیسات خطوط تولید روباز (به استثنای پایپینگها)، انبار روباز، سایت روباز، و تصفیه‌خانه‌های فاضلاب به عنوان بخشی از زیربنای همکف (برای محاسبه سطح اشغال) در نظر گرفت.
فصل ارتفاعات در ضوابط طراحی کارخانه
- حداکثر تعداد طبقات مجاز برای ساختمان‌های اداری، سه طبقه است (با ارتفاع 12 متر بدون در نظر گرفتن خرپشته). در صورت دارا بودن درخواست بیش از این محدودیت توسط متقاضی و ارائه طرح مرتبط، امکان اجازه احداث طبقات اضافی تا زمان بررسی توسط معاونت فنی و تأیید هیئت مدیره شرکت استانی فراهم میشود.
ساختمان‌های نگهبانی تنها مجاز به احداث یک طبقه با ارتفاع حداکثر 3.5 متر (بدون در نظر گرفتن جان پناه) هستند. هرگونه پروژه‌ی پیش‌آمدگی (طره) از سمت معابر ممنوع می‌باشد.
ارتفاع و تعداد طبقات در ساختمان‌ها، تاسیسات، دودکش و سایر مستحدثات که ارتفاع آنها بیش از 20 متر است و در محدوده نزدیکی به فرودگاه، مراکز نظامی، انتظامی، امنیتی، تاسیسات دارای حریم و غیره واقع شده باشند، علاوه بر رعایت تمامی ضوابط و استانداردهای صنعتی، ملزم به رعایت مقررات ارگانهای ذیربط نیز می‌باشد. طرف قرارداد مکلف است در طراحی، اجرا، و بهره‌برداری، مجوزهای لازم را از ارگانهای مرتبط به دست آورده و تمامی ضوابط و مقررات ابلاغی را رعایت نماید.
برای دریافت ضوابط و استانداردهای طراحی کارخانه، به وبسایت سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران مراجعه کنید و به صورت کامل آن را مطالعه کنید.
هزینه طراحی کارخانه
هزینه طراحی کارخانه به عوامل متعددی بستگی دارد. اندازه و نوع کارخانه، نوع صنعت، تکنولوژی و تجهیزات مورد استفاده، رعایت استانداردها، زمان پروژه، شرایط محیطی، مواد اولیه، نیازهای نیروی انسانی، و قوانین محلی از جمله عوامل تأثیرگذار هستند.
هزینه طراحی کارخانه بر اساس نیازها و شرایط هر پروژه، از جمله ابعاد کارخانه، نوع فعالیت‌ها، و تجهیزات مورد استفاده، متغیر است.
برای دریافت برآورد هزینه طراحی کارخانه میتوانید، فرم ابتدای صفحه را پر کنید یا از طریق‌های ارتباطی با کارشناسان مجموعه ما در تماس ماشید، ما پس از بررسی اولیه پروژه شما، برآورد هزینه طراحی کارخانه را به شما خواهیم داد.
جمع بندی
از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید از شما نهایت سپاس را داریم. در این مقاله به بررسی طراحی کارخانه پرداختیم. از مراحل اصلی آن تا اصول طراحی و ضوابط مرتبط با طراحی کارخانه. این مقاله توسط کارشناسان نمادیزاین گردآوری شده است. در صورتی که در رابطه با این موضوع سوالی دارید که پاسخ آن را دریافت نکرده اید، آن در قسمت کامنت‌های این مقاله با ما به اشتراک بگذارید تا در اسرع وقت توسط کارشناسان ما پاسخ خود را دریافت کنید.
پرسش و پاسخ های متداول طراحی کارخانه
طراحی کارخانه چیست؟ طراحی کارخانه شامل تمامی مراحل و مواردی است که قبل از احداث کارخانه مورد بررسی قرار می‌گیرند. از تحقیقات اولیه تا تصویرسازی نهایی هر فضا در کارخانه
- جریان کار بهینه
- افزایش زمان تولید
- بهره وری بهتر
- شرایط کار ایمن
- رعایت استانداردها
- کارآمدی هزینه
- کنترل کیفیت
- انعطاف پذیری
برای دریافت مشاوره طراحی کارخانه میتوانید از طریق راه های ارتباطی با کارشناسان مجموعه ما در ارتباط باشید.
- تهیه برنامه فیزیکی کارخانه
- آماده کردن کانسپت اولیه کارخانه
- بازدیدهای میدانی کارخانه
- بررسی توپوگرافی زمین کارخانه
- بررسی دسترسی‌های اطراف کارخانه
- بررسی شرایط آب و هوایی کارخانه
- شرایط موجود در سایت
- طراحی اولیه کارخانه
- طراحی نما
- طراحی محوطه
- طراحی داخلی
- عرصه داخلی در کارخانه به دو بخش اداری و صنعتی تقسیم میشود، به دلیل اینکه طراحی اصولی باعث افزایش بهره وری کارکنان میشود، طراحب داخلی کارخانه باید به بهترین نحو ممکن انجام شود.
سر در و ورودی کارخانه معرف یک کارخانه و برند به ناظران هستند، همین موضوع باعث اهمیت بالای آنها میشود.
حتما حتما در انتخاب تیمی که وظیفه طراحی کارخانه شما را برعهده می‌گیرد، سخت گیر باشید و نمونه کارهای سابق آن تیم را بررسی کنید. اگر در زمینه طراحی کارخانه هر سوالی دارید یا به مشاوره رایگان احتیاج دارید؛ کارشناسان مجموعه ما آماده هستند تا شما را در این زمینه راهنمایی کنند.
مدت زمان طراحی کارخانه نسبت به متراژ پروژه شما میتواند از سه ماه تا دو سال متغیر باشد.
- نقشههای سازه
- نقشه الکتریکال
- نقشه مکانیکال
- جزئیات اجرایی و لیستوفر خرید
در کمتر از 30 ثانیه درخواست خود را ثبت کنید و ما بررسی پروژه را آغاز خواهیم کرد.
